انحصار وراثت مرحله‌ای قانونی است که بعد از فوت یک فرد لیست اموال و دارایی‌های او مشخص شده و به وراث شخص واگذار می‌شود. انحصار وراثت بستگی به اموال و دارایی به جا مانده از متوفی می‌تواند محدود و یا نامحدود باشد؛ اگر اموال به جا مانده از شخص کمتر از پنجاه میلیون تومان باشد، انحصار وراثت محدود نام داشته، و دارایی بیشتر از پنجاه میلیون تومان، انحصار وراثت نامحدود.
در اینجا، مراحل انحصار وراثت و مدارک مورد نیاز آن را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
آقا/خانم ………. دارای شناسنامه شماره ……. به شرح دادخواست به کلاسه ………. از این شورا درخواست گواهی حصر وراثت نموده و چنین توضیح داده که شادروان ……….. به شناسنامه شماره ………. در تاریخ ………در اقامتگاه دائمی خود بدرود زندگی گفته و ورثه حین الفوت آن مرحومه منحصر است.
به: آقای………..نام پدر………تاریخ تولد……… شماره شناسنامه………. شماره ملی…….. برادر متوفیه آقای……….نام پدر……….تاریخ تولد………..شماره شناسنامه……….شماره ملی………برادر متوفیه آقای………نام پدر……….. تاریخ تولد……….شماره شناسنامه……….شماره ملی……….خواهر متوفیه و جز نامبردگان ورثه دیگری ندارد.
لذا دادگاه پس از ملاحظه اسناد و مدارک تقدیمی، درخواست متقاضی را یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار یا محلی آگهی می نماید. هزینه انتشار آن به عهده متقاضی می باشد
همانطور که گفته شد برای انحصار وراثت لازم است چند مرحله قانونی طی شود که در ادامه به طور کامل شرح می‌دهیم.
۱. دریافت گواهی فوت
اولین مرحله انحصار وراثت، صدور گواهی فوت از ثبت احوال است. طبق قانون ارث در کشور، پس از فوت هر شخص علت و تاریخ فوت وی باید در سیستم الکترونیکی یکپارچه ثبت احوال کشور ثبت شود. در این مرحله شناشنامه شخص باطل شده، و گواهی فوت صادر می‌شود. این گواهی لازم است به اعضای خانواده (وراث متوفی) یا وکیل شخص، مالک مکانی که شخص در آن فوت شده، و به کارکنان قبرستان تحویل داده شود.
ماده ۲۲ قانون ثبت احوال می‌گوید: فوت هرکس اعم از ایرانی یا خارجی و همچنین تولد کودکی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از تولد بمیرد باید به نماینده ثبت احوال اعلام شود. وفات ایرانیان در خارج از کشور به ماموران کنسولی محل اقامت، یا به نزدیک‌ترین ماموران کنسولی ایران، و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌شود.
۲. صدور گواهی انحصار وراثت
برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید فرم مخصوص درخواست گواهی را تهیه کنید. برای تهیه این فرم لازم است که فرد متخصص مانند وکیلی که روند انحصار وراثت را برعهده دارد، به شورای حل احتلاف آخرین شهر محل اقامت شخص متوفی مراجعه کند.
بعد از دریافت فرم باید اسامی تمام وراث و همچین نسبت آنها با شخص فوت شده را یادداشت کنید. توجه داشته باشید که حضور همه وراث در این مرحله لازم نیست و فقط حضور یکی از وراث (بنابر طبقات وراث) یا افراد ذی نفع در انحصار وراثت یا وکیل‌شان کافی است.
۴. اموال معاف از مالیات و دارای مالیات بر ارث
پس از فوت شخص، لیستی از تمام اموال و دارایی‌های وی باید ایجاد شود. با مراجعه یکی از وراث به اداره دارایی باید باتوجه به نسبت هر یک از وراث به متوفی، تکلیف مالیات مشخص شود.
به طور مثال سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار، وسایل نقیله (از هر نوع)، املاک و… دارای مالیات بر ارث و وجوه بازنشستگی، وظیفه، پس‌انداز خدمت، مزایای پایان خدمت و اثاث منزل متوفی معاف از مالیات بر ارث هستند.
۳. تایید وراث
مرحله بعدی در انحصار وراثت، تایید وراث است؛ در این مرحله باید مدارک گفته شده در ابتدای مقاله ذکر شد، مانند گواهی فوت، شناسنامه متوفی و وراث، عقدنامه و… به همراه فرمی که از شورای حل اختلاف در مرحله قبلی دریافت کرده‌اید، به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنید
۵. مراجعه مجدد به شورای حل اختلاف
در این مرحله وکیل انحصار وراثت یا یکی از ورثه به نمایندگی بقیه با داشتن این مدارک به شورای حل اختلاف مراجعه می‌کند.
برای تماس با مؤسسه حقوقی حق ستان بر روی دکمه ی تماس با ما کلیک کنید. در صورتی که مایل به حضور در جلسات رو در رو هستید، آدرس مؤسسه برای مراجعه عبارت است از:
تهران. خیابان رسالت، خیابان هنگام، پلاک 43، طبقه سوم.
باتوجه به روند بسیار طولانی و پیچیده‌ای که ممکن است انحصار وراثت برای افراد داشته باشد، پیشنهاد می‌شود از فرد متخصص یعنی وکیل انحصار وراثت کمک بگیرید.
گاهی مشکلات پیچیده‌ای در این روند پیش می‌آید. از این رو شهروندان عادی که از روند قانونی این نوع مسائل اطلاعی ندارند ممکن است با یک اقدام غلط باعث کند شدن روند پرونده شوند. مشکلاتی مانند مفاد تنظیم دادخواست، اعتراض به رای انحصار وراثت، عدم همکاری وراث در انحصار وراثت، مفقود شدن گواهی انحصار وراثت، شهادت دروغ، عدم ذکر اسم اشخاص در گواهی انحصار وراثت به صورت عمد و … درحل این مشکلات حضور شخصی که از ریز این قوانین اطلاع دارد بسیار تاثیرگذار است.
از آنجایی که انتشار آگهی بر عهده شورای حل اختلاق بوده و هزینه ای برای افراد ندارد، هزینه انحصار وراثت محدود و نامحدود تفاوتی ندارد؛ اما هزینه کل مراحل انحصار وراثت در حدود ۲۰۰ هزار تومان است که باید در دفتر خدمات قضایی پرداخت شود. علاوه بر این باید بدانید که روند انحصار وراثت هیچ مالیاتی ندارد.
از دیگر خدمات حق ستان وکیل طلاق، وکیل وصول مطالبات، وکیل چک و سفته و … میباشد که در صورت نیاز میتوانید از خدمات ما و مشاوره رایگان با وکلای ما بهره مند شوید.
