تفاوت خلع ید و تخلیه

وکیل دعاوی ملکی

۱- در خلع ید بین متصرف و مالک، قراردادى که در آن نحوه تخلیه مقرر شده باشد موجود نیست، یعنى تصرفات متصرف فعلى از همان ابتدا غاصبانه بوده است.

۲-در تخلیه ید تصرفات شخص از ابتدا غاصبانه نبوده است بلکه از زمانى که موعد تحویل فرا می رسد و شخص تخلیه نمى کند، تصرف او غاصبانه می شود.

ارکان خلع ید :

ابتدا باید دانست که در صورت نبودن هریک از این ارکان ، دعوای خلع ید رد می شود و یا در مورد آن قرار عدم استماع دعوا صادر می شود . این ارکان عبارتند از :

1- احراز مالکیت خواهان :

در این دعوا لازم است که مالکیت خواهان با سند رسمی و یا حکم دادگاه ثابت شود البته باید توجه داشت که حتی با وجود سند ، دادگاه ، مالکیت خواهان را از اداره ثبت استعلام می کند . و طرح این دعوا با سند عادی پذیرفته نمی شود . بر اساس ماده 22 قانون ثبت ، قانون کسی را مالک می داند که ملک خود را ثبت کرده باشد .

حال اگر ملکی باشد که هنوز به ثبت نرسیده است ، ابتدا باید برای اثبات مالکیت آن اقدام کرده و سپس پرونده خلع ید را مطرح نمود ( به عبارت دیگر دعوای خلع ید فرع به اثبات مالکیت است . اما اگر حالتی باشد که ملک در جریان ثبت باشد و یا در جریان رسیدگی باشد ولی هنوز سند آن ثبت نشده باشد ، و یا حالتی باشد که شخصی از طریق مزایده مالک شده باشد ولی برای تنظیم سند ، مشکل وجود داشته باشد نیز امکان طرح پرونده خلع ید ممکن است .

2- احراز تصرف غاصبانه و یا در حکم غاصبانه خوانده :

برای اثبات این مسئله ، دادگاه ابتدا قرار کارشناسی و یا قرار تحقیق محل و یا معاینه محل صادر کرده که بتواند تصرف غاصبانه خوانده را احراز کند لازم است که این تصرف نامشروع باشد . مثلا اگر خوانده بتواند مدارکی به دادگاه ارائه دهد که ملک مذکور را خریداری نموده است ، بحث خلع ید منتفی است.