آثار وکالت بلاعزل و تفاوتش با مالکیت
وکالت بلاعزل چیست ؟ افراد تصور میکنند که با اخذ وکالت بلاعزل درفروش، مالک ملک یا موضوع معامله (مثلا خودرو) شدهاندحال آنکه این یک تصور کاملا اشتباه است و وکالت در فروش صرفا اعطای نمایندگی از طرف موکل (مالک) به وکیل است و هیچ حق مالکیتی برای وی ایجاد نمیکند.
بنابراین راه حل مناسب برای حل این مشکل این است که اگر تنظیم سندرسمی به هر دلیلی برای طرفین مقدور نیست و میخواهند معامله وکالتی انجام دهند، در کنار وکالت بلاعزل درفروش یک مبایعهنامه نیز تنظیم کنند، زیرا که با وجود این مبایعهنامه، حق مالکیت برای خریدار ایجاد میشود و لذا در صورتی که وکالتنامه به هر دلیلی منفسخ شود، حق مالکیت فرد از بین نخواهد رفت و او این امکان را خواهد داشت که تنظیم سند رسمی به نام خود را تقاضا کند.
انفساخ وکالت بلاعزل
برخی فکر میکنند چون وکالت، بلاعزل است، لذا از بین نخواهد رفت و همواره معتبر بوده و وکیل میتواند هر زمانی بخواهد اقدام به انتقال مال مورد نظر به خود یا به فرد دیگر کند. اما این تصور نیز اشتباه است.
وکالت عقدی جایزاست و با فوت یا جنون طرفین منفسخ میشود. لذا در صورتی که خریدار تنها وکالت بلاعزل از فروشنده گرفته باشد و مبایعهنامه نداشته باشد، با فوت یا جنون فروشنده این وکالت از بین خواهد رفت و حقی نخواهد داشت، مگر با ادله دیگر اثبات کند که نسبت به مال مورد نظر، بیع انجام شده است. همچنین است در صورت فوت یا جنون خود خریدار (وکیل).
لذا تنظیم یک مبایعهنامه عادی هرچند استحکام تنظیم سند رسمی و انتقال رسمی ملک را ندارد اما تا حدی راهگشاست.
البته حتی با تنظیم چنین سندی نیز، دیگر خریدار نمیتواند وکالت خود را اعمال کند و تنها میتواند علیه ورثه فروشنده متوفی طرح دعوی کند و الزام آنها را به تنظیم سند رسمی به نفع خود بخواهد. در فرض فوت وکیل نیز ورثه وکیل میتوانند علیه فروشنده به استناد مبایعهنامه مذکور، چنین دادخواستی بدهند.
شرط بقای وکالت بعد از فوت موکل
گاهی تصور میشود در صورتی که در عقد وکالت شرط شود که وکالت ولو بعد از فوت موکل باقی است در این صورت وکالت با فوت از بین نمیرود. ولی این تصور نیز اشتباه است و ممکن است از این شرط استنباط شود که مقصود طرفین وصایت بوده است چرا که وکالت بعد از فوت موکل با هیچ شرطی باقی نخواهد ماند و لذا فرد نمیتواند وکالت خود را اعمال کند. در این صورت، فرد ناچار است اثبات کند که عقد میان او و فروشنده، وصایت بوده است و نه وکالت.
دریافت مشاوره حقوقی رایگان اغلب از طریق نهادهای دولتی، سازمانهای غیرانتفاعی و برخی موسسات حقوقی مانند حقستان ارائه میشود.